Akcja Żonkile to organizowana przez Muzeum Historii Żydów Polskich społeczno-edukacyjna akcja mająca na celu przypomnieć o powstaniu w getcie warszawskim. Powstanie, które wybuchło 19 kwietnia 1943 roku w getcie, było heroicznym przystąpieniem do walki o wolność z niemieckim okupantem. Jego bezpośrednią przyczyną była decyzja o likwidacji getta warszawskiego w związku z realizacją przez hitlerowców planu zagłady Żydów.
Akcja Żonkile ma sprawić, aby mało znane wydarzenie historyczne stało się jednym z elementów kształtujących tożsamość Warszawianek i Warszawiaków oraz ma przypominać o wspólnej historii Polaków i Żydów.
19 kwietnia wolontariusze na ulicach polskich i zagranicznych miast rozdają przechodniom papierowe żonkile, które są symbolem pamięci o bohaterach powstania w getcie warszawskim. Jak informuje POLIN Muzeum Historii Żydów Polskich, które jest organizatorem akcji, mimo trzeciej fali pandemii koronawirusa w poniedziałek wolontariusze w godzinach 7.45-10.00 oraz 15.00-18.00 będą rozdawać żonkile w Warszawie przy stacjach metra: Politechnika, Centrum, Świętokrzyska, Ratusz Arsenał oraz dworcach Centralnym i Wileńskim. Papierowe żonkile będą również rozdawane przy budynku Muzeum POLIN w godzinach 10.30-13.30.
Jak czytamy na stronie muzeum, żonkile będzie można pobrać z rocznicowych słupów, które będą wyposażone w płyny do dezynfekcji. Punkty będą się znajdować w następujących lokalizacjach:
Akcja jest organizowana także w internecie. "Wystarczy, że pobierzecie szablon ze strony, wydrukujecie go i złożycie" - zachęca do udziału Muzeum POLIN. Dodatkowo użytkownicy Facebooka mogą pobrać nakładki na zdjęcie profilowe. Organizator przygotował również specjalną rocznicową grafikę do powieszenia w widocznym miejscu. Dostępna w PDF do pobrania TUTAJ.
Do akcji dołączył również Urząd Miasta Stołecznego Warszawy. - Pandemia ogranicza organizację otwartych, dużych spotkań, ale program tegorocznej akcji Żonkile jest bardzo bogaty. Przed nami koncerty, debaty, wykłady, pokazy filmowe skierowane zarówno do młodszej jak i dorosłej publiczności. I choć będziemy w nich mogli uczestniczyć tylko online, to jestem przekonany, że będzie to czas głębokiej refleksji i wspólnego wspomnienia o jednym z dwóch ważnych warszawskich powstań. Dołączmy do akcji Żonkile. Pokażmy, że łączy nas pamięć - stwierdził Rafał Trzaskowski, prezydent Warszawy. Jak informuje stołeczny ratusz, 19 kwietnia o godz. 12.00 na terenie Warszawy zostaną włączone syreny alarmowe, wyemitowany zostanie sygnał dźwiękowy ciągły, trwający minutę w celu upamiętnienia powstania w getcie.
Żonkile rozdawane na ulicach symbolizują nadzieję, pamięć oraz szacunek. "Związane są z postacią Marka Edelmana, ostatniego przywódcy Żydowskiej Organizacji Bojowej, który w każdą rocznicę Powstania w Getcie Warszawskim dostawał te kwiaty od anonimowej osoby. Sam również co roku 19 kwietnia składał pod Pomnikiem Bohaterów Getta bukiet żółtych kwiatów - często były to właśnie żonkile" - informuje Muzeum Powstania Warszawskiego.
Po raz pierwszy akcja Żonkile została zorganizowana w 2013 roku. 500 wolontariuszy na ulicach polskich miast rozdało wówczas ponad 50 tys. papierowych żonkili oraz blisko 80 tys. ulotek z informacjami o powstaniu w getcie.
W 2021 roku organizatorzy zwracają uwagę na rolę, jaką kobiety odegrały w wydarzeniu. "W tym roku pragniemy nie tylko upamiętnić wybuch powstania w getcie warszawskim 19 kwietnia 1943 roku, lecz także podkreślić rolę, jaką odegrały w nim kobiety. Żydówki w czasie powstania organizowały kuchnie ludowe, kolportowały nielegalną prasę, opatrywały rannych, były łączniczkami oraz walczyły z bronią w ręku" - czytamy w komunikacie opublikowanym przez organizatora akcji.