Powstaniec Warszawski wspomina wydarzenia sprzed 75 lat. "Wyglądało to pogrzebowo"

Mama ukroiła kromkę chleba, plasterek słoniny i nalała do kieliszka wódki. Powiedziała: "Słuchaj Władziu, jeśli trzeba, to idź i ty". No i łyknąłem to ździebko tej wódki, przegryzłem ten chleb. Jak wychodziłem, to widziałem, że mama zrobiła za mną krzyż - mówi w rozmowie z Gazeta.pl Władysław Rosiński.
Zobacz wideo

Chciałbyś podzielić się swoimi przemyśleniami na temat Powstania lub rodzinną historią? Napisz do nas: listy_do_metrowarszawa@agora.pl

92-letni Władysław Rosiński miesiąc przed wybuchem Powstania Warszawskiego skończył 18 lat. O tym, że się zaczęło dowiedział się, gdy jego matka wróciła do domu z pracy i powiedziała, że coś się dzieje na ulicy, że strzelają. Chwilę później w drzwiach stanął żołnierz. Powiedział, że potrzeba ludzi do budowania barykad na Towarowej i Grzybowskiej.

Obejrzyj całą rozmowę z Władysławem Rosińskim>>

- Moja mama ukroiła kromkę chleba, ukroiła plasterek słoniny, położyła na ten chlebek i nalała do kieliszka wódki. I powiedziała do mnie mniej więcej w ten sposób: "Słuchaj Władziu, jeśli trzeba, to idź i ty. A to, będziesz się czuł troszkę lepiej. No i łyknąłem to ździebko tej wódki, przegryzłem ten chleb. Jak wychodziłem, to widziałem, że mama zrobiła za mną krzyż - opowiada Władysław Rosiński.

Najpierw trafił na budowę barykady na ul. Towarowej, gdzie został osłonowym. - Większość z naszych kolegów była pewna, że zwyciężymy, że Niemcy porzucą broń, tak jak podczas pierwszej wojny światowej i wycofają się szybko z Warszawy. Jak mnie otoczyli ci chłopcy, troszeczkę młodsi niektórzy, i byli pełni entuzjazmu, to tak sobie pod nosem powiedziałem: "Wygląda to pogrzebowo". Widziałem skromną ilość naszych zasobów amunicyjnych i uzbrojenia. Trzeba tego mieć worki, a myśmy mieli tego w kieszeniach - relacjonuje powstaniec.

Później Władysław Rosiński bronił domu rodzinnego przy ul. Grzybowskiej 71. Po 17 dniach musiał się poddać, by ratować cywilów, którzy ukryli się w piwnicach. Wśród nich była jego matka i siostra. - Nasze poddanie nie odbywało się tak, jak poddanie Niemców, które później widziałem w Lipsku (obóz, do którego trafił po upadku powstania - red.). Wbiegłem do piwnicy i te panie tam podniosły lament, że jestem ranny w policzek. Głośno dość krzyknąłem, że nie jest to żadna rana. No i wypowiedziałem się mniej więcej w ten sposób: "Możemy się jeszcze bronić, bo mamy jeszcze kilka granatów, ja mam ten rewolwer, w którym jest jeszcze kilka naboi, mamy jeden karabin, więc możemy się zacząć bronić". Ale gdy trzeba było podjąć decyzję, to się zrobiła cisza w tej piwnicy - opowiada.

Dodaje, że chciał wyjść pierwszy, ale sąsiadka ostrzegła, żeby tego nie robił. - "Ja wyjdę, bo ciebie mogą od razu zabić" - powiedziała. Ponieważ to było zaraz po rzezi na Woli, tłukli prawie każdego. Więc wyszła ta pani. Ona wyszła z białą chusteczką w ręku. Długo jej nie było. Ucichła strzelanina. Po pewnym czasie usłyszałem tupot nóg w bramie. Wojskowych, to już dobrze znałem. Czyli tu już są Niemcy. Ona doszła do piwnicy i zawołała do nas: "Ludzie, wychodźcie, tu już są Niemcy" - mówi.

Władysław Rosiński trafił do obozu w Lipsku, następnie do fabryki Richtera w tym samym mieście, gdzie był do czasu kapitulacji Niemiec.

W związku z obchodami kolejnej, 75. rocznicy wybuchu Powstania Warszawskiego, polecamy Wam nasze najciekawsze materiały.

63 dni w 3 minuty. Tak wybuchało i padało Powstanie Warszawskie [ANIMACJA] - na animowanej mapie Warszawy z czasów wojny dokładnie widać, gdzie i kiedy wybuchało Powstanie Warszawskie.

75 lat temu upadło Powstanie Warszawskie. Tak wyglądałoby na zdjęciach współczesnej Warszawy - 44 fotomontaże zdjęć archiwalnych przedstawiających różne zdarzenia z Powstania Warszawskiego oraz zdjęć współczesnych - z Warszawy takiej, jaką znamy dziś.

Cudem przetrwali Powstanie. Zabrali nas tam, gdzie mieszkali przed wojną. Ich domy zostały zrujnowane - jak wyglądał ich dom przed 1 sierpnia 1944 roku? Jak po kapitulacji? Czy zostały po nim tylko ruiny? Gdzie byli w godzinę 'W'? Jedno ich łączy: nie walczyli, przetrwali piekło.

Rocznica Powstania Warszawskiego. 14 miejsc i wydarzeń, które powinieneś znać z historii Powstania - na mapie znajdziecie 14 najważniejszych miejsc oraz wydarzeń związanych z Powstaniem.

Tych zdjęć mogłeś nie znać. Jak wyglądało życie ludzi podczas Powstania Warszawskiego? - te nieznane szerokiemu odbiorcy zdjęcia z Powstania Warszawskiego pokazują, jak wyglądało życie podczas działań powstańczych.

Więcej o: