Spodobało ci się? Polub nas
Za moment zakończenia II wojny światowej na świecie uznawane są dwie daty - 8 i 9 maja 1945 roku. 7 maja 1945 roku w Reims we Francji Niemcy podpisały kapitulację w obecności przedstawicieli Wielkiej Brytanii, Francji i ZSRR. Z kolei osobne podpisanie kapitulacji na żądanie Stalina nastąpiło w Berlinie o północy, z 8 na 9 maja, a według czasu moskiewskiego - o godz. 2.00 w nocy. Stąd w ZSRR jako datę zakończenia wojny przyjęto - 9 maja.
Życie Warszawy, egzemplarz z 9 maja 1945 roku archiwum archiwum
Ostatniego dnia wojny stołeczne gazety poinformowały, że powstała nowa linia "S" - Aleje Odrowąża (Brudno) - plac Szembeka (Grochów) - oryginalna pisownia. Prawdopodobnie chodziło o linię tramwajową lub autobusową. Przedłużono również linię kolejki EKD, czyli Elektrycznej Kolei Dojazdowej, ciągnącej się od Szczęśliwic do ulicy Nowogrodzkiej.
9 maja 1945, Dzień Zwycięstwa w Warszawie archiwum archiwum
W dniu kapitulacji Niemiec w całym kraju ogłoszono Święto Zwycięstwa, wydano dekret o przerwaniu pracy we wszystkich zakładach. Warszawiacy mieli się spotkać na placu Teatralnym, gdzie punktualnie w południe nastąpiła 3-minutowa cisza dla uczczenia poległych".
Rodzina Heleny Michniewskiej na gruzach domu przy ul. Grzybowskiej 30 Archiwum Historii Mówionej - Dom Spotkań z Historią/ Ośrodek KARTA" Archiwum Historii Mówionej - Dom Spotkań z Historią/ Ośrodek KARTA
ul. Sienkiewicza, widok w kierunku zachodnim: po prawej kamienica Harczyka, za nią wylot ul. Jasnej i gmach Filharmonii, 1945. Archiwum Historii Mówionej - Dom Spotkań z Historią/ Ośrodek KARTA" Archiwum Historii Mówionej - Dom Spotkań z Historią/ Ośrodek KARTA
Ruiny Ratusza na pl. Teatralnym, 1945. Fot. zbiory Krystyny Rasevi/AHM Archiwum Historii Mówionej - Dom Spotkań z Historią/ Ośrodek KARTA" Archiwum Historii Mówionej - Dom Spotkań z Historią/ Ośrodek KARTA
- Po latach dowiedziałem się, że chciano urządzić defiladę wojskową, ale w Warszawie nie było polskiego wojska - istniały ledwie batalion chemiczny zadymiania mostów, służby kolejowe i trochę tak zwanych "tyłów"; cała armia znajdowała się za Odrą. Więc z defilady zrezygnowano - pisze w jednym ze swoich tekstów varsavianista Rafał Jabłoński.
9 maja 1945 r. Stołeczne uroczystości z okazji zakończeniu wojny na Placu Teatralnym. Na trybunie honorowej m.in. Edward Osóbka-Morawski, Bolesław Bierut i Michał Rola-Żymierski. archiwum
archiwum
- Zamiast niej urządzono pochód Senatorską, Miodową i Krakowskim Przedmieściem "przy dźwiękach orkiestry wojskowej i orkiestr świetlic dzielnicowych, grających marsze". Wcześniej odbyły się przemówienia, w trakcie których, jak odnotował nasz ówczesny reporter: "prezydent Bierut wzniósł okrzyk - Niech żyją robotnicy Warszawy". Gazety wspomniały, że na uroczystość przyszło aż 50 tys. ludzi. Później "tysięczne tłumy zebrały się na cmentarzu powązkowskim, by złożyć hołd poległym" - czytamy w materiale Rafała Jabłońskiego.
Defilada odbyła się jednak rok później. Tak wyglądały uroczystości, już w Polsce Ludowej, na placu Zwycięstwa (dzisiaj - Piłsudskiego).
