Na pytanie "Sztuczna czy prawdziwa?", dr Artur Rutkiewicz z wydziału leśnego Szkoły Głównej Gospodarstwa Wiejskiego odpowiada krótko: - Oczywiście, że żywa! Dla mnie nie wchodzi w grę, żeby choinka była sztuczna. W dzieciństwie, gdy mój ojciec był leśnikiem, przynosiliśmy choinkę prosto z lasu. Mam do prawdziwej choinki duży sentyment.
Jak mówi, obecnie większość bożonarodzeniowych choinek pochodzi ze specjalistycznych plantacji, gdzie celem jest przede wszystkim wyhodowanie takiego drzewka, które zaspokoi oczekiwania klientów - gęstego, z równo rozłożonymi gałęziami.
Choinka, czyli sosna, jodła czy świerk?
Pierwszą choinką, którą stawiało się na święta w domach, była sosna. - Dopiero później ten zwyczaj ewoluował i zaczęto na choinkę wybierać inne gatunki drzew. W naszej kulturze symbolem świąt jest świerk, ale na rynku popularna jest również jodła - opowiada dr Artur Rutkiewicz.
Świerk pospolity Cezary Aszkiełowicz/ Agencja Wyborcza.pl
Jak odróżnić jodłę od świerku? - Po igłach. Jodła ma igły długie i grube oraz tępo zakończone. Świerk - krótkie i ostre. Jodły igły są również ciemniejsze, świerki - jaśniejsze - tłumaczy Rutkiewicz.
Jak podkreśla, jodła jest drzewem droższym - ładną kupimy za minimum 100 zł. Świerk kosztuje kilkadziesiąt złotych. Ale jodła ma wiele zalet: W przeciwieństwie do świerku, postoi dłużej. Niektóre gatunki jodły, o które się w dodatku w domu zadba, są w stanie postać nawet do Wielkiej Nocy. Świerk wytrzyma maksymalnie trzy tygodnie. Jodła ma też milszy zapach.
Jodła kaukaska fot. Cezary Aszkiełowicz/ Agencja Wyborcza.pl
Wśród jodeł popularne są tzw. duńskie choinki, czyli jodły kaukaskie (Abies nordmanniana, przyp. red.), którym sprzyja klimat Danii. Drzewka stamtąd trafiają do prawie wszystkich krajów europejskich, w tym do Polski. Polacy cenią sobie te drzewka ze względu na wygląd oraz nieosypywanie się igieł, z czego słyną świerki. Ale za duńską choinkę będziemy musieli zapłacić więcej. Ponieważ przyjeżdża do nas z daleka, istnieje też ryzyko, że będzie nie pierwszej świeżości.
Jak kupić choinkę?
- Skończyły się czasy, w których wszystko, włącznie z choinkami, było towarem deficytowym. Sprzedawcy zazwyczaj z choinkami zostają niż im ich brakuje, więc warto pokusić się o negocjacje - mówi dr Artur Rutkiewicz. Jak mówi, zawsze warto poprosić sprzedawcę o informację, skąd przyjechała choinka i kiedy została ścięta: Jednak, czy powie nam prawdę? Tego nie gwarantuję.
Moment ścięcia jest jednak dla jakości choinki kluczowy. - Jeżeli drzewko ścięto kilkanaście dni temu, to do naszych domów trafiają choinki już "podwiędnięte". Choinka bowiem od momentu ścięcia zaczyna zasychać - tłumaczy Rutkiewicz. - Gdy widzimy choinkę na placu, nie wiemy, co się z nią wcześniej działo: kiedy ją ścięto, jak przewożono, jak długo i gdzie leżała, bowiem wszystko to ma duży wpływ na jej długowieczność - opowiada.
Jak kupić choinkę? Bartosz Bobkowski/ Agencja Wyborcza.pl
Jest jednak kilka sposób na sprawdzenie, czy nasza potencjalna choinka jest jeszcze świeża czy już raczej podeschnięta:
Można postukać pniem choinki o ziemię i sprawdzić, jak zachowują się gałęzie i igły. Jeśli są twarde i już sypią się z gałęzi, oznacza to, że choinka już swoje przeszła. Dobrym znakiem jest, gdy igły są elastyczne i się nie sypią. Warto też rozejrzeć się po targu. Jeśli u danego sprzedawcy leży dużo igieł na ziemi, może to oznaczać, że jego choinki są wyschnięte.
Wygląd choinki
- Klienci szukają zazwyczaj choinek gęstych, z równo rozłożonymi gałęziami. Warto jednak zastanowić się, czy naprawdę na takiej choince nam zależy. A może w naszym domu czy mieszkaniu jest taki układ, że pasowałaby nam choinka, która z jednej strony nie musi być koniecznie najpiękniejsza - bo i tak nie będzie jej z jednej strony widać. Za taką choinkę zapłacimy mniej, a może pasować idealnie - mówi Rutkiewicz.
Warto, jak podkreśla, wcześniej wiedzieć, gdzie nasza choinka ma stanąć, jakiej ma być wysokości (wysokość odmierzamy wraz ze stojakiem) oraz jak bardzo ma być rozłożysta. - Rozłożysta choinka w małym mieszkaniu w bloku raczej się nie zmieści - mówi Rutkiewicz.
Jak dodaje, warto również kupić choinkę z dłuższym pniem, który później o ok 20 cm będzie można obciąć. Dlaczego? - To już kolejny bardzo ważny punkt. Dotyczący tego, jak przedłużyć żywotność choinki - mówi Rutkiewicz.
Punkt sprzedaży choinek w Warszawie w poprzednich latach Fot. Dariusz Borowicz / Agencja Wyborcza.pl
Żeby stała dłużej
Choinki obecnie pakowane są przez sprzedawców w siatkę. - Nie można za długo trzymać choinki w takiej siatce, gdyż wygina ona gałęzie. Drzewko nie powinno przyzwyczajać się do tego, że ma podgięte pędy. Kilka godzin w siatce to maksimum - mówi Rutkiewicz i dodaje: Trzeba choinkę uwolnić z worka i nawet ręcznie odgiąć gałęzie.
Co zrobić, żeby choinka dłużej stała? Wiele osób stawia choinkę w zwykłym stojaku pozbawionym ziemi czy wody. A jak podkreśla Rutkiewicz, drzewo to roślina, która po ścięciu zaczyna wysychać. Jeśli zapewnimy jej dostęp do źródła wody, będzie stać o wiele dłużej: Zanim ustawimy choinkę na stojaku, obcinamy kawałek pnia. W ten sposób pozbawiamy drzewko wyschniętego fragmentu i uzyskujemy dostęp do naczyń, którymi może być nadal pobierana woda.
Jak mówi, najlepsze są stojaki z wodą. Mniejsze choinki można kupić z tzw. bryłą ziemi i zasadzić w donicy. - I podlewać. A jeśli ktoś ma ogródek, na wiosnę może choinkę przesadzić do ogródka - dodaje Rutkiewicz.
Żeby choinka szybko nie wyschła, ważne jest również odpowiednie ulokowanie jej w mieszkaniu. - Czyli z dala od wszelkich źródeł ciepła, od kaloryferów czy od kuchni - mówi Rutkiewicz. Jeśli w chwili zakupu choinki na dworze był duży mróz, nie wnośmy jej od razu do ciepłego domu. Choinka powinna kilka godzin poleżeć w tzw. środowisku przejściowych - w garażu lub w piwnicy.
A jak pozbyć się choinki, gdy już nam podeschnie? - Najlepiej pociąć na mniejsze kawałki, umieścić w workach na śmieci i wystawić na śmietnik. W moim domu pociętą choinkę często przeznaczamy na opał do kominka - mówi Rutkiewicz.
Gdzie i za ile kupić choinkę w Warszawie?
Ceny są bardzo różne. Zmieniają się w zależności od sprzedawcy oraz okresu w miesiącu. - Czasem wystarczy przejść na drugą stronę ulicy, żeby dostać tańsze drzewko. Należy jednak zwrócić uwagę na jakość choinek - upewnić się, że są one jeszcze dość świeże - mówi Rutkiewicz.
Jak dodaje, im bliżej Wigilii, tym ceny są niższe, bo sprzedawcom zależy, by pozbyć się całego towaru: Wtedy na pewno warto negocjować.
W większości wypadków handel drzewkami ruszyła 12 grudnia i potrwa maksymalnie do 24 grudnia włącznie.
