Od dziś stolica ma pomnik smoleński. Twórca zdradził, że monument zyska nowe elementy. Czerwony dywan, żywopłot i... krzyż

- Żeby ten pomnik zbliżył się jeszcze i uczytelnił tę symbolikę pustki i lotniska będzie rozłożony na stałe długi dywan czerwony - mówił Kalina.

Dywan o długości dwóch metrów rozłożony zostanie z prawej strony monumentu i pozostanie tam na stałe. Po lewej stronie pomnika znajdzie się z kolei 'zielona ściana życia i śmierci'. Czyli - żywopłot, gdzie umieszczony zostanie krzyż z Krakowskiego Przedmieścia. Umieszczony będzie za grubym szkłem.

Od lat trwała dyskusja, gdzie powinny zostać umieszczone upamiętnienia katastrofy. Padały różne propozycje - obszar przed Dowództwem Garnizonu Warszawa, okolice ul. Moliera i ul. Focha czy teren przed Pałacem Prezydenckim.

Miasto rekomendowało okolice Moliera i Focha. Komitet wybrał inne miejsce - pl. Piłsudskiego.

Miasto jednoznacznie negatywnie wypowiadało się na temat wyboru takiego miejsca. 

Jak mówił w rozmowie z Metrowarszawa.pl Michał Krasucki, stołeczny konserwator zabytków, plac Piłsudskiego przestanie być reprezentacyjnym miejscem, jeśli zostanie zastawiony pomnikami. Podkreślał, że plac w historii najnowszej, jako przypadkowa lokalizacja, nigdy nie służył do upamiętnień wydarzeń niezwiązanych z tym miejscem. Przez co nabrał monumentalnego znaczenia i dzięki czemu jest inny niż wszystkie. Innego zdania jest Jerzy Kalina. 

Zdaniem Kaliny, plac jest z kolei idealnym miejscem dla jego pomnika, własnie dzięki tej pustce. - Od początku myślałem, że to powinien być jak największy plac, jak największa przestrzeń - mówił w 'Poranku Siódma9'.

Czytaj więcej: Pomniki smoleńskie na pl. Piłsudskiego? 'Plac przestanie być reprezentacyjnym miejscem, jeśli zastawimy go pomnikami'

Stołeczny ratusz podejrzewał już w październiku 2017 roku, że Komitet Budowy Pomnika może właśnie na placu postawić pomniki. Już kilka miesięcy przed ogłoszeniem decyzji o lokalizacji, Komitet podjął działania w tej sprawie.

Najpierw Minister Infrastruktury i Budownictwa wydał decyzję przekazaniu placu Piłsudskiego we władanie wojewody.

Następnie szef MSWiA Mariusz Błaszczak ustanowił tam tzw. teren zamknięty. Co oznaczało, że plac Piłsudskiego od tej pory służyć ma obronności i bezpieczeństwu państwa i nic nie można już tam zrobić bez zgody wojewody.

W listopadzie stołeczny ratusz przeprowadził referendum w sprawie lokalizacji pomnika. Wynikało z niego jednoznacznie, że warszawiacy nie chcą monumentu na pl. Piłsudskiego (71 proc. warszawiaków negatywnie oceniło pomysł ewentualnej lokalizacji pomnika na terenie placu). 

Miasto przez wiele tygodni przekonywało, że to złe miejsce, na które nie godzą się mieszkańcy stolicy. Apelowało, aby Komitet Budowy Pomnika wziął pod uwagę zdanie samorządu oraz przede wszystkim ludzi i nie podejmował decyzji ponad ich głowami.

Głos miasta nie został wysłuchany. W lutym 2018 roku ogłoszono decyzję o miejscu na Pomnik Ofiar Katastrofy Smoleńskiej. Krótko później wydano również komunikat na temat lokalizacji drugiego monumentu - pomnika Lecha Kaczyńskiego. 

KS Budowy Pomników: Prezydenta L. Kaczyńskiego i Ofiar Tragedii Smoleńskiej

Ten również zostanie wybudowany w pobliżu placu - przed budynkiem Dowództwa Garnizonu Warszawa. 10 kwietnia 2018 roku podczas obchodów rocznicy smoleńskiej, odbędzie się uroczystość wmurowania kamienia węgielnego pod budowę pomnika. Jeszcze nie wiadomo, kiedy zostanie odsłonięty ten monument.

Aleksandra Supryn

Miasto nie ma zamiaru się poddać i będzie walczyć o to, aby pomniki zniknęły z placu. Ratusz zaskarżył decyzję wojewody o lokalizacji obu pomników.

Zdaniem miasta Komitet nie tylko nie wziął pod uwagę samorządu przy podejmowaniu decyzji na temat miejsca upamiętnień, ale również zadziałał niezgodnie z prawem.

Jak wyjaśnił nam Michał Olszewski, wiceprezydent Warszawy, pierwsze błędy zostały popełnione już wtedy, gdy wydano decyzję o wyznaczeniu terenu zamkniętego na pl. Piłsudskiego i przekazaniu go we władanie wojewody. W ten sposób złamano m.in. przepisy o drogach publicznych.

Jak dodał, w decyzji o lokalizacji jest również m.in. napisane, że działka, dla której wydawana jest decyzja lokalizacyjna dla pomnika nie przylega do drogi publicznej.

Czytaj więcej:  Pomnik ofiar katastrofy smoleńskiej powstaje na działce, która nie istnieje. 'W decyzji o lokalizacji są kłamstwa'

Kontrowersje, poza lokalizacją, budził również sposób, w jaki budowano pomnik smoleński. 

Pozwolenie na lokalizację pomnika na placu Piłsudskiego wydano na początku lutego. Niemal natychmiast rozpoczęły się prace. Teren odgrodzono płotem, a na środku postawiono ogromny namiot.

Michał Krasucki, stołeczny konserwator zabytków, mówił w rozmowie z Metrowarszawa.pl, że w Warszawie nie ma zwyczaju, aby pomniki podczas budowy były przykrywane wielkimi namiotami. 

Czytaj więcej: Wszystkie pomniki buduje się na widoku, a 'smoleński' przykryli olbrzymim namiotem. Dlaczego? To ewenement

Uroczystości związane z 8. rocznicą katastrofy smoleńskiej trwają od rana. Zakończenie obchodów planowane jest na godzinę 21. Większość uroczystości odbywać się będzie przy pl. Piłsudskiego. 

O wszystkich utrudnieniach i zmianach w komunikacji w związku z obchodami rocznicy, przeczytacie w naszym tekście.

Czy podoba Ci się pomnik smoleński? Napisz do nas: listy_do_metrowarszawa@agora.pl