Warszawa w 1963 roku była miastem kontrastów, miastem podnoszącym się z gruzów i rodzącym się na nowo. Niesamowicie wyglądają te zdjęcia dziś, kiedy zestawi się je ze współczesnymi lokalizacjami.
Autorem tych zdjęć jest Frank Scherb, który był w Warszawie na odbywającym się w dniach 4-10 czerwca 1963 roku IV Międzynarodowym Sympozjum Komitetu ds. Badań Przestrzeni Kosmicznej (COSPAR). Musiały go zaintrygować kolorowe bloki sąsiadujące z murami getta, skoro zrobił te unikatowe kolorowe zdjęcia.
Na te niezwykłe fotografie wpadł podczas poszukiwań archiwalnych zdjęć Warszawy Jakub Jastrzębski, młody varsavianista, finalista I Varsavianistycznych Mistrzostw wiedzy o Warszawie "Retroring", współautor bloga Warszawska Identyfikacja, w którym z ogromną precyzją identyfikuje i lokalizuje miejsca ze starych fotografii nieistniejącej już Warszawy.
Jakub odnalazł osobę, która opublikowała zdjęcia i napisał komentarz, że bardzo go one interesują. Pani, która mu odpisała, była tak miła, że znalazła więcej zdjęć i specjalnie zrobiła z nich album, napisała też, że zrobił je jej ojciec.
Jakub opublikował fotografie dwa lata temu na dawnym fan page'u profilu facebookowym Kierunkowy 22, który współtworzył. Frank Scherb wyraził zgodę na publikację zdjęć w naszym serwisie. Przypominamy tę niezwykłą galerię, na pewno część z was zna uchwycone pond 50 lat temu fragmenty miasta, być może ktoś pamięta Muranów z początku lat 60.? Czekamy na wasze komentarze i wspomnienia.
Na zdj: ruiny Koszar Wołyńskich - niezwykłego budynku, który przetrwał zagładę getta, wyznaczył lokalizację pomnika bohaterów getta, miał (po planowanej odbudowie) pomieścić muzeum żydowskie, ale ostatecznie uległ rozbiórce w 1964 roku. Obecnie mniej więcej w miejscu koszar znajduje się Muzeum Historii Żydów Polskich.
W głębi widoczny podłużny blok Zamenhofa 10 i punktowiec o adresie Nalewki 2.
screen google maps
Zabudowania dawnych Koszar Wołyńskich wzdłuż dzisiejszej ulicy Lewartowskiego (zbliżonej na tym odcinku przebiegiem do przedwojennej ul. Wołyńskiej).
Karmelicka 17a - obecnie zasłonięty od strony wschodniej strony przez blok Karmelicka 19. Na lewo od niego boczna ściana bloku Anielewicza 10a. Za nim widoczny dach budynku o obecnym adresie al. Jana Pawła II 66.
Poniżej widok obecny na bloki przy Karmelickiej 17.
fot. maps.google.pl
Koszary Wołyńskie - elewacja od strony Zamenhofa. Widoczna tzw. tablica Tchorka upamiętniająca ofiary getta i Gęsiówki - co ciekawe jeszcze w 1959 roku wisiała tablica starszego wzoru (stoi poniżej).
W bramie widoczny składowany gruz z ruin koszar.
Pomnik Bohaterów Getta autorstwa Natana Rapaporta odsłonięty 19 kwietnia 1948 roku, to właściwie drugi pomnik pierwszy, to niewielki kamień wzniesiony jeszcze w 1946, na dawnym skwerku przed Koszarami Wołyńskimi.
Pomnik Bohaterów Getta, fot. Frank Scherb
Pomnik Bohaterów Getta, fot. Frank Scherb
Pierwsza część niezwykłej panoramy Muranowa - widok z ulicy Smoczej, czyli od zachodu, na bloki stojące po wschodniej stronie dzisiejszej al. Jana Pawła II (ówcześnie Marchlewskiego) - długi blok w środku kadru ma dziś nr 66, budynek na lewo od niego to nr 68. Widoczny po prawej stronie zdjęcia mur otaczał Gęsiówkę.
Druga część panoramy - perspektywa ulicy Smoczej zza skrzyżowania z Anielewicza. Widoczny po prawej stronie ogromny blok, to Anielewicza 31, nieco dalej niższy wzdłuż ulicy to Smocza 11. W głębi - w poprzek kadru blok wzdłuż Dzielnej o adresach Dzielna 11/Nowolipki 22 (mimo że skrzydło stoi wzdłuż Smoczej), jeszcze głębiej nieco pod kątem Nowolipki 23.
screen Google Maps
Trzecia część panoramy - zdjęcie zrobione z tego samego miejsca (Smocza na północ od skrzyżowania z Anielewicza) tym razem w kierunku zachodnim. Pozostałości zachodniej części Gęsiówki. W prawej krawędzi kadru zabudowania Garbarni Braci Pfeiffer rozebranej w 1994 roku pod budowę CH Klif. Dwa prawie zlewające się kominy przy prawej krawędzi kadru widać również na tym zdjęciu fabryki widzianej od Okopowej.
Koniec ulicy Anielewicza (dawnej Gęsiej) widziany ze skrzyżowania ze Smoczą. Widoczne pozostałości ścian budynku to Kierownictwo Zaopatrzenia Intendentury - Gęsia 28. W centrum kadru wieżyczka Gęsiówki - niemieckiego obozu założonego pośrodku getta, wykorzystywanego również po wojnie przez komunistyczne władze.
Po lewej stronie kadru bloki Anielewicza 35 i 37 oraz fragment szkoły przy Esperanto. Widoczne w tle drzewa porastają cmentarz żydowski przy Okopowej.
screen Google Maps
Ulica Dzielna widziana sprzed kościoła św Augustyna (widać ogrodzenie i drzewa na przykościelnym terenie) - fotograf patrzył na wschód - samotne drzewo w oddali stało przed resztkami Pawiaka, które to dopiero porządkowano (muzeum otwarto dopiero w 1965). Bloki po lewej mają adresy Pawia 17, 15 i Karmelicka 15. Obecnie Muranów jest znacznie bardziej zielony.
screen Gogle Maps
Obecny widok
Ulica Anielewicza widziana od skrzyżowania z Karmelicką (widoczna w lewym dolnym rogu) na zachód - "kolorowe" bloki (od lewej) noszą adresy Anielewicza 15, Anielewicza 17 i Jana Pawła 64.
fot: maps.google.pl
Wśród zdjęć ówczesnej Warszawy nie mogło zabraknąć Pałacu Kultury i Nauki.
W 1963 roku widoczny na zdjęciu tramwaj linii 36 dojeżdżał na Sadybę.