Spenetrował Pekin przed samym pożarem. "Kamienica rozwala mózg amatora urbanistyki"

- Robiłem podchody do tej kamienicy już cztery razy - mówi nam Radek Stępień, który najprawdopodobniej jako ostatni zwiedził Pekin, zanim płomienie strawiły dach zabytkowego budynku. Fotograf na co dzień penetruje dokumentuje łódzkie fabryki i kamienice. Tym razem ciekawość przyciągnęła go do Warszawy. Wybór padł na opustoszałą Kamienicę Krongolda przy ul. Złotej. - Kamienica rozwala mózg amatora urbanistyki - mówi.
Kamienica Wolfa Krongolda, zwana Pekinem, przy ul. Złotej w Warszawie Kamienica Wolfa Krongolda, zwana Pekinem, przy ul. Złotej w Warszawie Fot. Radek Stępień / Urban Explorers Łódź

Kamienica inwestora budowlanego - Wolfa Krongolda

Spodobało ci się? Polub nas

Na sam początek garść informacji historycznych:

Kamienica stojąca na rogu ul. Złotej i Żelaznej została zbudowana w latach 1896-1899. Zaprojektował ją znany polski architekt Bronisława Wawrzyńca Rogoyskiego, projektant m.in. centrali Polskiej Akcyjnej Spółki Telefonicznej z 1904-1908, pierwszego w Warszawie budynku zasługującego na miano wieżowca. Był też współautorem projektu Politechniki Warszawskiej.

Kamienica Wolfa Krongolda, zwana Pekinem przy ul. Złotej w Warszawie Kamienica Wolfa Krongolda, zwana Pekinem przy ul. Złotej w Warszawie Fot. Radek Stępień / Urban Explorers Łódź

Starzec ma głowę, młodzieniec nie

Szczyt narożnika budynku zdobi kompozycja rzeźbiarska przedstawiającą starca. Symbolizuje on XIX wiek. Obok stoi młodzieniec (z urwaną głową), będący odwołaniem do XX stulecia. Pomiędzy postaciami widniał rok ukończenia budowy kamienicy.

Kamienica Wolfa Krongolda, zwana Pekinem przy ul. Złotej w Warszawie Kamienica Wolfa Krongolda, zwana Pekinem przy ul. Złotej w Warszawie Fot. Radek Stępień / Urban Explorers Łódź

Sklepy i mieszkania dla elity

Na parterze budynku, w wąskich witrynach, znajdowały się małe sklepiki oraz zakłady usługowe. Natomiast na pierwszych trzech piętrach budynku apartamenty zamieszkiwali lepiej sytuowani mieszkańcy.

Kamienica Wolfa Krongolda, zwana Pekinem przy ul. Złotej w Warszawie Kamienica Wolfa Krongolda, zwana Pekinem przy ul. Złotej w Warszawie Fot. Radek Stępień / Urban Explorers Łódź

Wejścia do mieszkań bogatych lokatorów

- Pomieszczenia wyposażone były w piękną stolarkę, piece, posadzki. Prowadziła do nich frontowa klatka schodowa, wyłożona białym marmurem oraz żeliwnymi balustradami przyozdobionymi rozetami - czytamy na blogu Ulicami Warszawy.

Kamienica Wolfa Krongolda, zwana Pekinem przy ul. Złotej w Warszawie Kamienica Wolfa Krongolda, zwana Pekinem przy ul. Złotej w Warszawie Fot. Radek Stępień / Urban Explorers Łódź

Pozostałości po marmurowych schodach

Jak widać, na zabytkowych schodach królował marmur.

Kamienica Wolfa Krongolda, zwana Pekinem przy ul. Złotej w Warszawie Kamienica Wolfa Krongolda, zwana Pekinem przy ul. Złotej w Warszawie Fot. Radek Stępień / Urban Explorers Łódź

Mieszkania dla robotników

Natomiast od strony podwórka znajdują się klatki schodowe wykonane z drewna dębowego. Tędy do sowich mieszań na czwartym oraz piątym piętrze wchodzili ubożsi mieszkańcy: rzemieślnicy i robotnicy, którzy mieli wieloosobowe rodziny.

Kamienica Wolfa Krongolda, zwana Pekinem, przy ul. Złotej w Warszawie Kamienica Wolfa Krongolda, zwana Pekinem, przy ul. Złotej w Warszawie Fot. Radek Stępień / Urban Explorers Łódź

Niskie ceny do wynajęcia

Z bloga Ulicami Warszawy możemy się też dowiedzieć, że mieszkania były małe, ciasne, z kranem na korytarzu. Ich cena była niska cena i często przeznaczone były do wynajęcia.

Kamienica Wolfa Krongolda, zwana Pekinem, przy ul. Złotej w Warszawie Kamienica Wolfa Krongolda, zwana Pekinem, przy ul. Złotej w Warszawie Fot. Radek Stępień / Urban Explorers Łódź

Urban Explorers w Warszawie

Fotograf Radek Stępień kamienicę zwiedził dzień przed pożarem. - Do środka wszedłem bez większego problemu. Co mnie zaskoczyło najbardziej? Bałagan i okropny zapach w środku - mówi. Okazało się, że nie jest sam w budynku. W jednym z mieszkań na niższych piętrach spotkał bezdomnego. - Zdziwił się, że robię zdjęcia i dał mi radę, abym uważał na stropy - opowiada Stępień.

Kamienica Wolfa Krongolda, zwana Pekinem przy ul. Złotej w Warszawie Kamienica Wolfa Krongolda, zwana Pekinem przy ul. Złotej w Warszawie Fot. Radek Stępień / Urban Explorers Łódź

Niebezpieczne zwiedzanie

W między czasie w budynku pojawiły się kolejne osoby.

- Niestety, na wykonanie zdjęć moje zwiedzenie miałem zarezerwowane trzy godziny, a mój pobyt zakłóciło czterech mężczyzn, którzy weszli do budynku. Nie wiem co robili w środku, ale wyglądali niebezpiecznie. Po raz kolejny okazało się, że zwiedzanie w pojedynkę jest ryzykowne. Byli o krok ode mnie, ale szczęśliwie mnie minęli. Reszta zdjęć powstała na szybko, ponieważ nie chciałem stracić ani aparatu ani zdrowia - opowiada fotograf.

 

Kamienica Wolfa Krongolda, zwana Pekinem, przy ul. Złotej w WarszawieFot. Radek Stępień / Urban Explorers Łódź

Kamienica Wolfa Krongolda, zwana Pekinem przy ul. Złotej w Warszawie Kamienica Wolfa Krongolda, zwana Pekinem przy ul. Złotej w Warszawie Fot. Radek Stępień / Urban Explorers Łódź

Polichromie pod warstwą grubej farby

- Na co dzień dokumentuję zabytkowe budynki Łodzi. Widok ruin mnie więc nie dziwi, jestem przyzwyczajony, jednak aż tak zaniedbany, zostawiony bez odpowiedniej opieki obiekt w centrum Warszawy mimo wszystko mnie zaskoczył - ocenia fotograf.

Nowy właściciel budynku zapowiedział, że planuje wyremontować gmach.
Ma spełniać funkcję zarówno usługową (parter, pierwsze piętro i być może - drugie) jak mieszkaniową (powyżej drugiego piętra).
Kamienica Wolfa Krongolda, zwana Pekinem przy ul. Złotej w Warszawie Kamienica Wolfa Krongolda, zwana Pekinem przy ul. Złotej w Warszawie Fot. Radek Stępień / Urban Explorers Łódź

Pozostałości po mieszkańcach

W środku można natrafić na klasykę polskiego dizajnu, np. na emaliowany dzbanek i pozostałość po lampie z gazetnikiem. - Na jednej z klatek natrafiłem też na buty narciarskie - mówi Radek Stępień.

Kamienica Wolfa Krongolda, zwana Pekinem przy ul. Złotej w WarszawieFot. Radek Stępień / Urban Explorers Łódź

Kamienica Wolfa Krongolda, zwana Pekinem przy ul. Złotej w Warszawie Kamienica Wolfa Krongolda, zwana Pekinem przy ul. Złotej w Warszawie Fot. Radek Stępień / Urban Explorers Łódź

Numery razy dwa

Zwróćcie uwagę na czcionkę numerów na skrzynce pocztowej.

Kamienica Wolfa Krongolda, zwana Pekinem przy ul. Złotej w Warszawie Kamienica Wolfa Krongolda, zwana Pekinem przy ul. Złotej w Warszawie Fot. Radek Stępień / Urban Explorers Łódź

Jak Pekin przetrwał wojnę?

Po wojnie Biuro Odbudowy Stolicy Pekin informowało, że budynek został uszkodzony. Jednak oficyny ocalały bez zniszczeń.

Kamienica Wolfa Krongolda, zwana Pekinem przy ul. Złotej w Warszawie Kamienica Wolfa Krongolda, zwana Pekinem przy ul. Złotej w Warszawie Fot. Radek Stępień / Urban Explorers Łódź

Budynek w miarę dobrze przetrwał wojnę, ale...

Ocalałe podczas działań wojennych sztukaterie zniknęły z elewacji budynku w latach 50. ubiegłego wieku. Natomiast w latach 60. skuto balkony i gzymsy. Zniknęła również ozdobna brama.

Fot. Radek Stępień / Urban Explorers Łódź Fot. Radek Stępień / Urban Explorers Łódź Fot. Radek Stępień / Urban Explorers Łódź

Ponad 100 pomieszczeń

Aktualnie kamienica liczy 124 lokale (4 tys. mkw.) i położona jest na działce o powierzchni niemal 1,5 tys. m. kw.

Kamienica Wolfa Krongolda, zwana Pekinem przy ul. Złotej w Warszawie Kamienica Wolfa Krongolda, zwana Pekinem przy ul. Złotej w Warszawie Fot. Radek Stępień / Urban Explorers Łódź

Skąd nazwa Pekin?

Z uwagi na ogromne rozmiary (sześć kondygnacji) i dużą liczbę mieszkańców kamienica była nazywana "Pekinem". Swój przydomek zachowała aż po dzisiaj.

Kamienica Wolfa Krongolda, zwana Pekinem przy ul. Złotej w Warszawie Kamienica Wolfa Krongolda, zwana Pekinem przy ul. Złotej w Warszawie Fot. Radek Stępień / Urban Explorers Łódź

Historia budynku w filmie

Pamięć o kamienicy wskrzesiła Ewa Borzęcka, autorka dokumentu "Pekin, Złota 93". Dziennikarka w 1993 roku przez sześć miesięcy odwiedzała budynek, aby zaprzyjaźnić się z mieszkańcami.

W dokumencie opowiedziała nie tylko historię XIX-wiecznego budynku, ale sportretowała najbardziej wyrazistych lokatorów domu, m.in. mężczyznę, który zamordował kochanka swojej żony oraz kobietę, którą inni mieszkańcy kamienicy nazywali "baronową"

Kamienica Wolfa Krongolda, zwana Pekinem przy ul. Złotej w Warszawie Kamienica Wolfa Krongolda, zwana Pekinem przy ul. Złotej w Warszawie Fot. Radek Stępień / Urban Explorers Łódź

Niechciana kamienica

Sytuacja kamienicy przez wiele lat stała pod znakiem zapytania. Od 2007 roku ratusz bezskutecznie próbował ją sprzedać. Początkowo cena wywoławcza kamienicy wynosiła 13 mln zł.

Kamienica Wolfa Krongolda, zwana Pekinem przy ul. Złotej w Warszawie Kamienica Wolfa Krongolda, zwana Pekinem przy ul. Złotej w Warszawie Fot. Radek Stępień / Urban Explorers Łódź

Nowy właściciel

Budynek udało się wreszcie miastu sprzedać w trakcie siódmego przetargu. Kamienicę za 21 mln zł zakupiła firma AFI Europe.

Kamienica Wolfa Krongolda, zwana Pekinem przy ul. Złotej w Warszawie Kamienica Wolfa Krongolda, zwana Pekinem przy ul. Złotej w Warszawie Fot. Radek Stępień / Urban Explorers Łódź

Funkcja usługowo-mieszkaniowa

Inwestor zapowiedział, że wyremontuje gmach, w przyszłości ma on spełniać funkcję zarówno usługową (parter, pierwsze piętro i być może - drugie), jak i mieszkaniową (powyżej drugiego piętra). - Od roku do dwóch potrwa zebranie wszystkich pozwoleń. Następnie ruszy proces budowlany. Szacujemy, że w ciągu trzech, czterech lat kamienica ożyje na nowo - mówi Michał Stępień, dyrektor finansowy AFI.

Wizualizacja kamienicy Krongolda po remoncie Wizualizacja kamienicy Krongolda po remoncie materiały inwestora

Po remoncie

Spodobało ci się? Polub nas

A tak kamienica będzie wyglądać po renowacji, za jego renowację ma odpowiadać pracownia architektoniczna PBPA Projekt.

 

 

Grupa Urban Explorers Łódź do której należy Radek Stępień zajmuje się zdocieranie w niedostępne miejsca
* Grupa Urban Explorers Łódź do której należy Radek Stępień zajmuje się docieraniem w niedostępne miejsca, takie jak opuszczone kamienice i fabryki. Zdjęcia ze swoich wypraw na bieżąco publikuje na swoim profilu facebookowym.

 

Więcej o: